- Nederlandse vertaling van de officiële brochure -

Piano Life Saver Systeem
van Dampp-Chaser 

Automatische vochtigheidscontrole voor uw piano

 

Algemene uitleg en voordelen

Het systeem heeft voordelen voor zowel de piano als voor u.

  • Zorgt ervoor dat de stemming beter blijft tussen de gebruikelijke stembeurten.
  • Minimaliseert het uitzetten en krimpen van de mechaniekdelen. Hierdoor verbetert de controle over de toetsen en het aanslag- en speelgevoel.
  • Verkleint de kans dat lijmverbindingen los gaan laten.
  • Voorkomt roest op snaren en metalen onderdelen.
  • Minimaliseert de vervorming van het vilt van o.a. de hamerkoppen.
    Bij een lage luchtvochtigheid zal sneller sprake zijn van platgeslagen hamervilt die de oorzaak van harde tonen zijn. Bij een hoge luchtvochtigheid waarbij het vilt opzwelt, zal eerder sprake zijn van gedempte tonen als de opgezwollen hamer tegen de snaren slaat.
  • Zorgt voor een langer behoud en daarmee een langere investeringswaarde van de piano.

Hout & Vocht, het probleem…

Elke piano is hoofdzakelijk van hout gemaakt. Bij vochtigheidsveranderingen krimpt hout en zet het uit. Dit heeft de volgende gevolgen:

Instabiliteit van de toonhoogte. Uw piano moet een stabiele snaarspanning hebben om een stemming goed vast te houden.

Het scheuren en barsten van houten pianodelen, wat dure reparaties met zich meebrengt.

Lijmverbindingen die loslaten, wat ook tot dure reparaties leidt .

Als de piano wordt blootgesteld aan vochtigheidsschommelingen kan de pianostemming drastisch veranderen

Het systeem voorkomt krimpen en uitzetten van de zangbodem

De zangbodem is het grootste houten onderdeel uit één stuk in uw piano.
Als u piano speelt vibreert de zangbodem en produceert het geluid. Dit komt omdat als u een toets aanslaat, de hamer tegen de snaren slaat, waardoor deze in trilling worden gebracht. De trillende snaren zijn over een kam gespannen die op de zangbodem is gelijmd; zij brengen de zangbodem in beweging, deze vergroot de geluidstrillingen en zet ze om in hoorbaar geluid.

 

Vochtige omgeving. Het vocht rondom uw piano wordt door de zangbodem uit de lucht opgenomen. Hierdoor zet de zangbodem uit en ontstaat er een (grotere) opwaartse welving. De snaren zijn over een houten kam gespannen; deze kam is op de zangbodem bevestigd. Als de zangbodem uitzet, zal dit doorwerken in extra spanning op de snaren. Hierdoor zal de toonhoogte stijgen, vooral in het lagere middengebied en de hoge noten (discant).

Droge omstandigheden. Als de zangbodem krimpt, neemt de welving af of plat, hierdoor neemt de spanning van de snaren over de kam af. Als gevolg gaat de toonhoogte vooral in het middelste bereik en in discant omlaag.

Scheur in de zangbodem. Als vochtigheidsschommelingen langere tijd aanhouden, zal het hout ook steeds krimpen en uitzetten en daarmee de samenstelling en welving van de zangbodem ook steeds veranderen. Dit schade komt tot uiting in de vorm van een scheur in de zangbodem.

Het systeem minimaliseert de beweging van de stempennen wat ook helpt om de toonhoogte te stabiliseren.

Vochtigheid. De snaren in de piano worden op spanning gehouden door de stempennen in het stemblok (zie de tekening hiernaast). De pianostemmer verandert de stemming van de piano door deze pennen te verdraaien. Als het stemblok in perioden van hoge luchtvochtigheid vocht absorbeert, zwelt deze op, waardoor de houtvezels de houtvezels tegen de pin worden aangedrukt.

Droogte. In droge periodes krimpt het hout om de stempen waardoor de stempen losser in het hout komt te zitten en de snaarspanning en daarmee de toonhoogte afneemt. Als deze cyclus zich keer op keer herhaalt, worden de houtvezels direct om de stempen vernietigd en verliezen zij hun veerkracht.

Schade aan het stemblok. In de foto rechts ziet u een stemblok (zonder stempennen) dat bij een revisie uit piano is verwijderd. Door het voortdurende krimpen en uitzetten van het hout had het hout niet meer de gewenste stevigheid. Hierdoor bood het hout aan de stempennen niet meer de goede pasvorm die nodig is om de pennen op hun plaats te houden en bovendien barstte het hout.